Is het nu anders dan in de achterliggende jaren? Natuurlijk we zagen de budgettering, de DBC’s, de trechter van Duning, plan Simons, PGB en een almaar uitdijende AWBZ. En vergeet niet de hoge verdiensten, die traditioneel aan enkele beroepsbeoefenaren hingen. Apothekers (sommige dan hè), die stoer zaten te doen over hoeveel geld in hoe weinig tijd ze verdienden door jonge mensen de doosjes medicijnen te laten uitreiken en steeds nieuwe golfbanen die aangelegd werden. Iedereen blij. En zoals zo vaak komt er dan die Olifant met die snuit. Voor het eerst in de Nederlandse geschiedenis gaat het aantal gebruikers van golfbanen achteruit. Geen idee of dat erg is. En denk je dan, is er een verband met de zorg? Want die banken- en verzekering jongens en meisjes zijn al lang weer terug op de golfbaan. Nadat ze eerst hun golfballetjes hadden verkocht kunnen ze die nu weer derdehands terugkopen van de apotheker want daar gaat het nu echt niet goed meer mee en dat lijkt me een zorgelijke ontwikkeling voor de bereikbaarheid van zorg.
Eigen kracht. Preventie. Meedoen. En natuurlijk participeren. Nu we niet alleen een Koningin maar ook een Koning hebben, die beide op een beetje een gerestaureerd Ikea bankje zitten, heeft politiek Den Haag het alleen nog over zorg. Waarom? De zorg is veel te duur geworden, te groot en onbeheersbaar. AWBZ instellingen die dachten dat het nooit meer op zou houden met die Kip en de gouden eieren. Sprookje die waarheid leek te zijn maar dat uiteindelijk niet was. Kip was moe, begon te kakelen en zei tegen ons: “Doe het zelf maar”. Daarom mogen de gemeenten het nu gaan proberen. Uiteraard wel met minder geld dan voorheen werd uitgeven. Dus moet er meer geparticipeerd worden door de burgers.
‘Participeren’, ‘preventie’ en ‘in de eigen kracht zetten’: het is ambtelijke zweeftaal, complexe materie, niet te doorgronden en saaie stof waar je jeuk van krijgt. Bovendien top-down opgelegd door de overheid. Nou ja, wie als hij het woord ‘burger’ leest, voelt zich aangesproken? Burgerparticipatie gaat over anderen, niet over mij.
Er is meer. De afgelopen decennia zijn gemeenschappen verdwenen. Het individu wilde niet lastig gevallen worden door een betuttelende overheid en riep om het hardst dat hij het zelf wel kon. In die van een ‘ik’ doortrokken samenleving, roept de politiek nu om gemeenschapszin en wederkerigheid. Waar wil men dat vandaan halen? 10 jaar dood in een huis in Rotterdam spreekt een ander verhaal. Hoewel die mevrouw na haar dood wel heel veel medeleven tegemoet kon zien. Grappig.
Laten kerken, scholen, verenigingen en maatschappelijke organisaties lokaal de handen ineen slaan. Daarbij ligt er voor traditionele groepen als kerken en andersoortige gemeenschappen een geweldige kans om zich op een andere, nieuwe wijze te presenteren. Uiteraard zal in het geseculeerde Nederland inzet van kerkelijke groepen niet altijd gewaardeerd worden. De politiek zal wijzen op ‘zieltjeswinnerij’. En inwoners met traumatische kerkelijke ervaringen zullen alles in het geweer stellen om niet mee te hoeven doen, want ja, dat wil je niet nog een keer. Toch kunnen kerken een prominente rol nemen. Christenen worden immers gedreven door het ‘laat ons goed doen aan allen, maar meest aan de huisgenoten des geloofs’ (Galaten 6:10). Dat laatste is wat jammer, maar toch.
Laat ze met elkaar overleggen hoe ze elkaar kunnen versterken. Welk plan gaan ze aan de wethouder voorleggen? Een plan waarin participatie, preventie, meedoen en –vooruit – in de eigen kracht zetten gezamenlijk worden vormgegeven. Waardoor de lokale overheid geld bespaart en de op te richten stedelijke of streekgebonden communities ruimte krijgen voor het bieden van afgeschaalde zorg. En of dat met een christelijke identiteit of welke identiteit dan ook gebeurt maakt daarbij niet uit.
Golfbanen die op zoek zijn naar nieuwe mogelijkheden zijn ook welkom. Kunnen ze in het najaar jachtwedstrijden organiseren want die konijnen worden per jaar brutaler.
